Son yıllarda meraklısı gittikçe artan, ailecek veya arkadaş ortamında oynanan özellikle kutu oyunları ve benzer oyunlar oldukça revaçta. Kutu ve strateji oyunlarının yeni çıkanları kadar önceki yüzyıllarda var olanları da meraklılarının dikkatinden kaçmamaktadır. Bunlardan biri de klasik satrançtan oldukça farklı olan ve adına ‘Ariflerin Satrancı’ denen Satranç-ı Urefa oyunudur.
Bu tarz eski oyunlara insanların merakını çeken önemli bir etken dönem dizi ve filmlerinde bunlara yer verilmesidir. Kanuni Sultan Süleyman dönemini anlatan bir dizide Mangala oyununun bir bölümde işlenmesi bu oyunun tekrar gündeme gelmesini sağlamıştır. Yine bir televizyon dizisinde işlenen Satranc-ı Urefa oyunu bu oyuna da merakı tekrar artırmıştır.
Şimdi merak edilen, Satranc-ı Urefa oyunu nerede ortaya çıkmıştır, nasıl oynanır, halk arasında yılanlı dama diye niye tabir edilmektedir gibi birçok merak edilen soruya birlikte cevap bulalım.
Satranc-ı Urefa Kim ve Ne Zaman Bulunmuştur?
Farklı versiyonlarına yaklaşık 1500 yıl öncesine kadar Uzakdoğu’dan batı Avrupa’ya kadar rastlanmaktadır. Ama bu oyunu asıl ünlü mutasavvıf Muhyiddin İbn-i Arabi, öğrencilerine tasavvuf ve mertebelerine ulaşma yollarını anlatmak için çıkartmıştır.
Satranc-ı Urefa Nasıl Oynanır?
Oyun 101 basamaktan oluşmakta olup atılan zarın üzerinde var olan rakamla oynanmaktadır. En alt sıradaki kutudan başlayarak Vuslat’a varmayı amaçlamaktadır. Ama birinci kural, atılan zar 6 gelmedikçe oyuna başlanamamasıdır. Bunun sebebi bütün kötülükleri def etmek anlamı taşımasındandır.
Kutucukların bazılarında ok işareti bazılarında ise yılan simgesi bulunmaktadır. Bunun amacı; ok işaretine gelindiğinde iyi huyları ve bunun karşılığında daha üst kutulara ulaşmayı sağlamasıdır. Ama yılan olan kutulara gelindiğinde kötü huyları simgelemekte olup tekrar aşağıdaki kutucuklara size düşürmesi anlamı taşımaktadır.
En üst kutucuk vuslat yani kavuşma olup oyunun bittiğini göstermektedir. Buraya ulaşmak ilahi aşka ulaşmak demek olup kolayca varılabilen bir yol değildir. İnişlerin ve çıkışların olduğu, gelinen her karenin üzerinde yazan kelimeyi anlayıp, idrak edip doğru bir şekilde anlatmak gereken uzun bir oyundur.
Satranc-ı Urefa Oyunu Neden Oynanır?
Bu oyunun amacı tasavvuf yolunda ilerlemek isteyenlere sırasıyla neler yapması, hangi merhalelerden geçilerek vuslata varılabileceğini öğreten ve anlatan bir oyundur. Adı oyun olmasına rağmen anlatı kabiliyeti ve bilgi derinliği isteyen bir yapıya sahip olmasıdır. Dünyayı anlama ve idrak etme, insanın kemale ulaşması için öğrenmesi ve başından geçmesi gereken süreçleri anlatmaktadır.