Dünyada en hızlı kabul gören ve yaygınlaşan teknolojik ürünlerin başında internet gelmektedir. İnternetin hayatımıza girmesi ve mobilden de bu hizmetten faydalanıyor olmamız birçok klasik alışkanlığımızı değiştirmiştir. Sohbetten alışverişe, okuma alışkanlıklarımızdan zaman geçirme şeklimize kadar birçok dönüşümü baş döndürücü şekilde son 20-30 yılda yaşadık.
Ülkemiz bu değişim ve dönüşüme dünyada en hızlı ayak uyduran ülkelerden biri olmuştur. Hatta bazı konularda gelişmiş birçok ülkeyi bile geçmiş durumdayız. 2022 yılı verilerine göre dünyada internet erişimine sahip olma oranı %62,5 iken bu oran ülkemizde %87,1 olmuştur. Aynı yüksek oranı e-ticarette de, 94 ülke arasından 23. sırada yer alarak kanıtlamış durumdayız. Daha ilginç detaylarla devam edelim.
Bilişim teknolojilerinin hane halkı kullanımına baktığımızda son on yılda iki kat artarak %95,5 olarak açıklandı. İnternet kullanan bireylerin oranı ise %87,1 olarak gerçekleşirken bu oran içerisinde erkekler kadınlardan daha önde yer almaktadır.
İnternet ve nimetlerinden faydalanma açısından Türkiye ciddi bir potansiyele ve tüketim alışkanlığına sahiptir. Buna en iyi örnek internet üzerinden yapılan alışverişler yani e-ticaret gösterilebilir. 2012 yılında internet üzerinden yapılan alışverişlerin oranı %10,3 iken 2023 yılına gelindiğinde bu oran %49,5 seviyesi gibi çok ciddi bir orana ulaşmıştır. Bu oranın ve alışkanlığın artmasında tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de yaşanan pandeminin etkisini yadsıyamayız.
Cinsiyet bazında internet üzerinden yapılan alışverişlere bakıldığında ise şaşırtıcı bir veriyle karşılaşılmaktadır. Tahmin edildiği gibi kadınlar değil erkekler birinci sırada yer almaktadır. Erkekler %52,4, kadınlar ise %46,6 olarak ölçülmüştür.
İnternet üzerinde en fazla nelerin siparişi verildiğine baktığımızda burada da şaşırtıcı bilgiler karşımıza çıkmaktadır. Toplam alışverişin %75,5’i giyim, ayakkabı ve aksesuar oluştururken ikinci sırayı %47,6 ile yeme içme ve restoran alışverişleri oluşturmuştur. Üçüncü sırayı %37,1 ile gıda ürünleri, dördüncü sırayı %32,2 ile kozmetik, güzellik ve sağlık ürünleri, beşinci sırayı %28,8 ile temizlik ürünleri ve kişisel bakım ürünleri almıştır.
Son yılların gözde alışkanlıklarından biri olan dijital platformları satın alma (abone olma) alışkanlığı da bir önceki yıllara göre artış göstermiştir. 2023’ün ilk üç ayı incelendiğinde abone olunan dijital mecraların %30,7’si dizi ve film izlenilen platformlarda olurken, müzik dinleme veya indirme platformlarına abone olma oranı ise %30,1 olarak gerçekleşmiştir.
Gerek web sitesi gerekse mobil uygulamalar üzerinden yapılan satın alma işlemlerinde sorun yaşayanların oranı dünya verilerinin üzerinde seyrederek %27,1 olarak gerçekleşmiştir. İnternet üzerinden eğitim ve öğrenme hizmeti alanların oranı ise %18,7 olmuştur.
Dünyada en fazla kullanılan sosyal medya platformu Facebook olurken ülkemizde bu durum biraz daha farkı olmuştur. Türkiye’de en fazla kullanılan sosyal medya ağı %84,9 ile WhatsApp olurken bunu sırasıyla %69,0 ile You Tube, %61,4 ile İnstagram takip etmiştir.
2008 yılında kurulan e-Devlet kurulduğu andan beri her geçen yıl kullanıcı sayısını katlayarak artırmıştır. Ülkemizde e-devlet sistemini kullanan bireylerin oranı %73,9 olarak gerçekleşmiştir. E-Devlet’in kullanım amaçlarına baktığımızda; %69,6 ile resmi makamlar ve bunların üzerinden kişisel bilgilere erişim birinci sırada yer almıştır. Kamu kurum ve hizmetlerinden randevu almak ise %51,3 ile ikinci sırayı almıştır. Üçüncü sırayı ise %48,2 ile kamu kuruluşlarının web sitelerinin üzerinden bilgi edinme oluşturmuştur.